Wat zijn mogelijke bijwerkingen van rTMS?

rTMS heeft vrijwel geen bijwerkingen. De bijwerkingen die sommige mensen ervaren zijn over het algemeen mild tot matig en verbeteren snel weer na de sessie. De bijwerkingen nemen na meerdere sessies af. Bijwerkingen van rTMS kunnen zijn:
– Hoofdpijn
– Hoofdhuid ongemak op de plaats van stimulatie
– Tintelingen of spiertrekkingen van de gezichtsspieren tijdens stimulatie
– Duizeligheid

Uw behandelaar kan het stimulatieniveau aanpassen om de symptomen te verminderen.

Wat is TMS?

Transcraniële magnetische stimulatie (TMS) is een niet-invasieve procedure die magnetische velden gebruikt om zenuwcellen in de hersenen te stimuleren om symptomen van depressie te verbeteren. TMS wordt meestal gebruikt wanneer andere depressiebehandelingen niet effectief zijn geweest. Tijdens deze behandeling voor depressie worden magnetische pulsen herhaaldelijk (repetitief) afgegeven, dus het wordt repetitieve TMS of rTMS genoemd.

Hoe werkt TMS?

Tijdens een rTMS-sessie wordt een elektromagnetische spoel tegen uw hoofdhuid geplaatst. De elektromagneet levert pijnloos een magnetische puls die zenuwcellen stimuleert in het gebied van jouw hersenen dat betrokken is bij stemmingscontrole en depressie. Er wordt gedacht dat rTMS hersengebieden activeert die een verminderde activiteit hebben bij depressie. Hoewel de biologie waarom rTMS werkt nog niet volledig wordt begrepen, lijkt de stimulatie van invloed te zijn op de communicatie tussen hersengebieden, wat op zijn beurt depressiesymptomen lijkt te verlichten en de stemming te verbeteren.

Er zijn verschillende manieren om de rTMS procedure uit te voeren en technieken kunnen veranderen naarmate experts meer leren over de meest effectieve manieren om de rTMS behandelingen uit te voeren.

Wanneer neem je een rTMS behandeling?

Depressie is een behandelbare aandoening, maar voor sommige mensen zijn standaardbehandelingen niet effectief. Repetitieve TMS (rTMS) is een zeer effectieve behandelmethode voor depressieve klachten en het heeft vrijwel geen bijwerkingen. De rTMS behandeling wordt vergoed als er tenminste twee eerdere behandelingen zijn geprobeerd (zoals gesprekstherapie of medicatie). Aangezien medicatie veel meer bijwerkingen heeft dan rTMS, willen veel mensen liever eerst rTMS proberen voordat op een ander medicijn wordt overgestapt.

Is rTMS veilig?

Ja, rTMS wordt als volledig veilig beschouwd. De behandeling is FDA-approved en het is goed te verdragen. rTMS kan echter wel enkele lichte bijwerkingen veroorzaken, zoals hoofdpijn.

Hoe bereid je je voor op en rTMS behandeling?

Voordat je een rTMS behandeling krijgt stellen wij je een aantal vragen. Op basis van deze vragen zorgen wij ervoor dat rTMS veilig is en een goede optie voor jou. Daarnaast heb je een verwijsbrief van de huisarts of psychiater nodig.

Zijn er contra-indicaties bij een rTMS behandeling?

Voordat wij met de behandeling gaan starten stellen we jou eerst een aantal vragen om de onderstaande punten uit te sluiten. Hierdoor kunnen wij evalueren of rTMS een goede en veilige optie is voor u:
– Je hebt een (familie-)voorgeschiedenis van epilepsie;
– Je hebt een psychotische depressie of een drugsverslaving;
– Je hebt hersenschade door ziekte of letsel, zoals een hersentumor, of een beroerte gehad.

Vanwege het magnetische veld dat wordt geproduceerd tijdens rTMS, wordt de procedure ook niet aanbevolen voor mensen met de volgende apparaten:
– Aneurysma clips of spiralen;
– Stents;
– Geïmplanteerde stimulatoren;
– Geïmplanteerde nervus vagus of diepe hersenstimulatoren;
– Elektroden voor het volgen van hersenactiviteit;
– Cochleaire implantaten.

Welke risico’s zijn er verbonden aan een rTMS behandeling?

Voor verreweg de meeste mensen is er geen risico verbonden aan een behandeling met rTMS. De meest voorkomende bijwerking is lichte hoofdpijn die tot enkele uren na de behandeling kan aanhouden. Dit komt omdat niet alleen de hersenen gestimuleerd worden, maar ook de zenuwen en spiertjes op de schedel. Het voelt als statische elektriciteit; een licht tintelend gevoel. Sommige mensen hebben daar last van. Het lichaam went daar snel aan, en na enkele sessies voelen de meeste mensen dat niet meer. Het kan helpen om de eerste paar sessies paracetamol te gebruiken wanneer hoofdpijn optreedt. Een andere bijwerking die in sommige gevallen optreedt is een milde vermoeidheid, tot enkele uren na afloop van de sessie.

Ook het tegenovergestelde is gerapporteerd: Een kleine groep mensen ervaart na de behandeling een hyperactieve, energieke toestand met een verhoogde stemming, eigenlijk het tegenovergestelde van een depressie. De meest ernstige bijwerking die kan optreden is het plaatsvinden van een epileptisch insult tijdens de behandeling. Dit is gerapporteerd in 1 op de 10 000 patiënten. Ter vergelijking: het risico op een epileptische aanval bij gebruik van anti-depressiva is 1 tot 3 op de 1000 (Bron: rTMS Clinic Canada). Het is bij ons voor zover nog nooit voorgekomen dat rTMS leidt tot epileptische aanvallen die na de behandeling optreden. rTMS behandeling met een lage frequentie lijkt zelfs een beschermend effect te hebben bij epilepsie en wordt voor die indicatie momenteel verder onderzocht. Desalniettemin behandelen wij volgens internationaal gehanteerde veiligheidsrichtlijnen, en behandelen wij geen mensen die bekend zijn met epilepsie.

Wat zijn de voor- en nadelen van rTMS?

rTMS heeft als voordeel dat er weinig tot geen bijwerkingen zijn. De meeste medicijnen hebben dat wel. Ook moeten medicijnen vaak langdurig gebruikt worden en treedt mogelijk terugval op wanneer het gebruik gestaakt wordt. ECT, een veelgebruikte en effectieve methode bij ernstige depressies, heeft ingrijpende bijwerkingen, zoals geheugenverlies, en problemen met aandacht en concentratie. Bovendien is bij ECT algehele narcose nodig. Dat is bij rTMS niet zo. Na de behandeling is het meestal mogelijk om gewoon weer alledaagse activiteiten of werk op te pakken.

Een ander voordeel is dat de behandeling relatief kort duurt (10 weken) en snel verbetering laat zien (mensen die profiteren van rTMS merken vaak al binnen 10 sessies verbetering).

Nadeel is dat er een terugval kan optreden na het staken van de behandeling. Momenteel wordt onderzocht hoe het risico daarop zo klein mogelijk gemaakt kan worden. Te denken valt bijvoorbeeld aan onderhoudssessies (boostersessies). We adviseren mensen in elk geval om maatregelen te nemen om terugval te voorkomen. De psycholoog helpt daarbij. Tijdens de behandeling wordt bijvoorbeeld aandacht besteed aan factoren die stress en spanning opleveren, en wordt een begin gemaakt met het veranderen van gewoontes die een depressie in stand kunnen houden. Nog een nadeel voor sommigen kan de frequentie van de behandeling zijn: het is echt nodig om ten minste twee sessies per week te volgen, tien weken lang.

Is er tijdens de rTMS behandeling wel aandacht voor mijn verhaal?

Ja, zeker. U wordt goed door ons begeleid. Uit onderzoek blijkt dat rTMS het meest effectief is wanneer de behandeling wordt gecombineerd met een vorm van psychotherapie (o.a. Donse et al 2017). De behandeling wordt daarom uitgevoerd door een psycholoog. Onze psychologen hebben veel ervaring met het behandelen van mensen met een depressie en aanverwante problemen, en kunnen verschillende therapeutische technieken inzetten, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT), schemagerichte therapie, en mindfulness. Deze therapie vindt gelijktijdig met de rTMS plaats. U kunt dus altijd uw verhaal kwijt aan de psycholoog en u bent gedurende de rTMS stimulatie nooit alleen.

Werkt rTMS altijd?

Nee, net als medicatie en psychotherapie helpt rTMS niet bij iedereen. We kunnen op dit moment helaas nog niet goed voorspellen bij wie de behandeling wel en bij wie deze niet zal aanslaan. We kunnen wel stellen dat rTMS goed is onderzocht en als een effectieve en veilige behandeling voor depressie wordt erkend door o.a. de Nederlandse Zorgautoriteit. Zij adviseren de zorgverzekeraars in Nederland over de vergoeding van therapieën. rTMS is door wetenschappers zeer uitgebreid onderzocht op effectiviteit en veiligheid. Onderzoeken rapporteren een succespercentages oplopend tot 66%. Ter vergelijking: bij antidepressiva is dat ongeveer 30 %.

Wanneer na de eerste 10 sessies onvoldoende effect optreedt, schakelen we over op een ander behandelprotocol. Daarbij wordt achtereenvolgens op twee punten van het hoofd gestimuleerd, aan beide kanten met een andere frequentie. Dat verhoogt de kans op bijwerkingen enigszins, maar mogelijk ook de kans op verbetering.

We lichten u van tevoren goed in over factoren die de kans op succes beïnvloeden. Actueel misbruik van alcohol of drugs, en gebruik van benzodiazepinen staat succes in de weg. Mensen die naast hun depressie nog veel andere problemen hebben, zoals bijvoorbeeld een onbehandeld trauma, ernstige suïcidaliteit, of een ernstige persoonlijkheidsstoornis, adviseren we om daar eerst behandeling voor te zoeken. Eventueel kan daarna alsnog gestart worden met rTMS.

Ik ben al ergens in therapie voor een andere diagnose, kan ik toch rTMS behandeling bij Neurowave ondergaan?

Ja, meestal wel. Overleg dat altijd met uw eigen behandelaar. Uiteraard denken wij graag met uw behandelaar mee om complexe problematiek en meerdere diagnosen zo optimaal mogelijk in samenspraak te behandelen.

Waarom kan ik niet met rTMS behandeld worden als ik (misschien) zwanger ben?

rTMS is inderdaad veilig, maar er zijn ons geen wetenschappelijke studies bekend waarin de veiligheid bij zwangere vrouwen goed is onderzocht. Zo lang daarover niets bekend is, neemt Neurowave het zekere voor het onzekere.

Hoe lang duurt een rTMS-behandeling?

rTMS therapie bestaat uit gemiddeld 20-25 behandelsessies en cliënten krijgen minimaal 2 dagen per week rTMS. Behandelsessies duren meestal ongeveer 20 minuten. Een standaard traject van rTMS is 10 tot 12 weken. Dit kan echter variëren, afhankelijk van hoe snel de behandeling effectief is.

Moet ik voor een rTMS-behandeling in het ziekenhuis worden opgenomen?

In tegenstelling tot ECT, vereist rTMS geen verdoving of narcose, zodat patiënten tijdens de behandeling volledig wakker en bewust zijn. Er is geen ‘hersteltijd’, dus patiënten kunnen daarna naar huis rijden en hun normale bezigheden hervatten.

Wie heeft er het meeste baat bij rTMS?

Het lijkt erop dat cliënten die minder therapieresistent zijn, beter reageren op rTMS dan degenen die zeer therapieresistent zijn. Er moet echter nog veel worden geleerd over bepaalde variabelen die de respons op rTMS kunnen beïnvloeden. Onderzoekers voeren momenteel klinische onderzoeken uit om te evalueren wie het meeste baat heeft bij rTMS-therapie. Er is bijvoorbeeld veel interesse om te beoordelen of rTMS in combinatie met antidepressiva effectiever is dan rTMS alleen.

Hoe kan ik een rTMS-behandeling krijgen?

Neurowave is een centrum gespecialiseerd in hersenstimulatie (rTMS-behandeling) voor depressie en dwang. Voordat we de behandeling starten vindt er eerst een intake plaats met een van onze rTMS-behandelaren. Er wordt dan gekeken of rTMS voor u de juiste behandeloptie is. Voor het plannen van een intake heeft u een verwijsbrief nodig. Als u meer informatie wilt over de behandeling, kunt u contact opnemen via 020-4210473 of [email protected].

Wie behandelt met rTMS?

De rTMS-behandeling wordt altijd toegepast door een psycholoog of psychiater met postdoctorale scholing in rTMS, die tijdens de hele behandeling aanwezig is. Er is altijd een ervaren psychiater betrokken bij het traject, ook als de rTMS wordt uitgevoerd door een psycholoog.

Kan rTMS andere hersenfuncties verstoren of mijn persoonlijkheid veranderen?

Een van de voordelen van rTMS, ten opzichte van andere behandelingen tegen depressie, is de nauwkeurigheid in het bereiken van het gewenste hersengebied. Met rTMS kunnen clinici zich op zeer specifieke delen van de hersenen richten en andere gebieden met rust laten. rTMS leidt niet tot geheugenproblemen of andere stoornissen in het denken. Het verandert de persoonlijkheid van een persoon niet, maar als patiënten verlichting ervaren van de symptomen van de depressie, verbetert hun vermogen om te denken en te functioneren doorgaans wel.

Is rTMS hetzelfde als ECT?

Nee, rTMS is niet hetzelfde als elektroconvulsietherapie (ECT). ECT, gewoonlijk “shocktherapie” genoemd, is een behandeling voor depressie waarbij elektriciteit wordt gebruikt om epilepsie-achtige activiteit in de hersenen op te wekken terwijl een patiënt onder narcose is. ECT wordt beschouwd als een effectieve behandeling voor ernstige depressies, maar de bijwerkingen kunnen aanzienlijk zijn. rTMS is vergelijkbaar met ECT, omdat het ook een herstenstimulatie methode is om depressie klachten te verlichten. rTMS is echter een behandeling die wordt uitgevoerd bij de wakkere / alerte patiënt en het heeft vrijwel geen bijwerkingen. Daarnaast is er geen verdoving of narcose nodig bij rTMS.

Doet rTMS pijn?

Tijdens de eerste paar rTMS-behandelingen kan het tikkende gevoel op uw hoofdhuid onaangenaam voelen. Sommige cliënten die rTMS krijgen zullen tijdens de eerste week van de behandeling enige lichte tot matige pijn op hun hoofd ervaren. Pijnstillers, zoals paracetamol, kunnen voor of na rTMS-sessies worden gebruikt om dit te beperken. Na verloop van tijd wordt de hoofdhuid minder gevoelig voor het tikkende gevoel van de magnetische pulsen en veroorzaakt de behandeling geen ongemak meer.

Moet ik stoppen met het innemen van mijn medicijnen om rTMS-behandeling te krijgen?

Nee, dit is met de meeste medicijnen niet nodig. Dit wordt altijd tijdens de intake geëvalueerd. Er kan tijdens de behandeling worden gekeken of antidepressiva op den duur kunnen worden afgebouwd onder begeleiding van de rTMS, als een cliënt hier graag mee wilt stoppen.

Wordt rTMS vergoed door zorgverzekeraars?

rTMS wordt sinds 2017 vergoed vanuit de basisverzekering als het gaat om therapieresistente depressie. Sinds 2020 betekent dit dat de client twee eerdere “evidence-based” behandelingen moet hebben geprobeerd (tweemaal psychotherapie, eenmaal psychotherapie en 1 antidepressivum of 2 antidepressiva). Neurowave heeft contracten gesloten met vrijwel alle zorgverzekeraars. Neem met vragen over de vergoeding contact op met Neurowave via 020-4210471 of [email protected]